Rozliczanie transakcji na instrumentach finansowych.

Okres rozliczeniowy daje stronom umowy czas na wywiązanie się ze zobowiązań z transakcji, tj. dostarczenia gotówki w zamian za papiery wartościowe. Obecnie, przeniesienie praw własności do papierów wartościowych następuje po dokonanej płatności. Dawniej środki pieniężne były przesyłane pocztą, a papiery wartościowe dostarczane w formie fizycznej.

Obecnie transakcje na papierach wartościowych, walutach i instrumentach pochodnych są rozliczane przez tzw. instytucje rozliczeniowe (z ang. clearing houses). System rozliczeniowy pełni rolę pośrednika pomiędzy kupującym a sprzedającym. W ten sposób minimalizowane jest ryzyko niedostarczenia gotówki lub papierów wartościowych.

Akcje są rejestrowane i przechowywane w imieniu brokera przez depozytariusza. Po zawarciu transakcji, należności i zobowiązania stron transakcji są netowane w systemie rozliczeniowym, a papiery wartościowe przypisywane nowemu posiadaczowi. Centralnym depozytem papierów wartościowych w USA jest Depository Trust & Clearing Corporation DTCC.

Rozliczenie transakcji finansowych odbywa się w określonych ramach czasowych. Czas rozliczenia transakcji jest różny dla różnych produktów. Dla akcji, funduszy i warrantów wynosi on zazwyczaj dwa dni (T+2), natomiast dla opcji kontraktów terminowych jest to zwykle jeden dzień roboczy (T+1).

Jeśli rozliczenie transakcji przypada w dzień święta państwowego w danym kraju, to zostaje ono przesunięte na następny dzień roboczy.

Obok znajduje się tabela zawierająca najczęstsze terminy rozliczeń:

Rachunek gotówkowy: Handel akcjami w walucie obcej

Konwertowanie waluty z EUR lub PLN na USD, aby kupić akcje notowane w dolarach amerykańskich.

Ponieważ okres rozliczeniowy dla zakupu akcji i konwersji walut jest identyczny, zazwyczaj można kupić akcje natychmiast po wykonaniu wymiany. Niemożliwa może być sprzedaż tych akcji bezpośrednio po zakupie a przed rozliczeniem transakcji. Jest to jednak możliwe przy użyciu rachunku marżowego. Poniższe video wyjaśnia rozliczenie zarówno konwersji walut jak i zakupu akcji. Wskazuje, że obie daty rozliczenia (zazwyczaj) pokrywają się.

Reinwestowanie wpływów ze sprzedaży z wykorzystaniem rachunku marżowego a odsetki od debetu

W powyższy przykładzie środki inwestowane są w tym samym dniu oraz z tą samą datą rozliczenia transakcji.

Sprzedajemy akcje w poniedziałek a wpływy ze sprzedaży będą rozliczane w środę. Natychmiast inwestujemy te środki w zakup innych akcji, dla których termin rozliczenia również jest we środę. Jeśli w dniu rozliczonia saldo gotówkowe jest dodatnie nie nalicza się odsetek od debetu.

Rachunek gotówkowy: Handel opcjami w walutach obcych

Transakcje na kontraktach opcyjnych rozliczane są (z reguły) w ciągu jednego dnia roboczego. W przeciwieństwie do zakupu akcji, nie można handlować kontraktem opcyjnym bezpośrednio po konwersji waluty. Zawarcie kontraktu opcyjnego wymaga jednego dnia oczekiwania. 

Rachunek marżowy

Chcąc zakupić opcje w walucie której nie posiadamy na rachunku, kwota potrzebna do otwarcia pozycji jest pożyczana od brokera. W takiej sytuacji na rachunku inwestycyjnym powstaje debet w walucie pożyczone kwoty od którego naliczane są odsetki zgodnie z cennikiem brokera.

Rozróżniamy europejski i amerykański styl wykonania opcji. Opcje europejskie mogą zostać wykonane tylko w dniu wygaśnięcia, podczas gdy opcje amerykańskie mogą zostać wykonywane i przypisane w dowolnym momencie trwania kontraktu aż do dnia wygaśnięcia.

Ostatecznie wszystkie opcje są rozliczane w dniu wygaśnięcia (jeśli nie zostały wykonane lub przypisane wcześniej). Prowadzi to do czterech różnych scenariuszy:

W niektórych przypadkach, nie jest wymagane ręczne wykonywanie opcji.  Jeśli wiele kontraktów wygasa w tym samym terminie, ich wpływy ekonomiczne i ryzyko mogą się wzajemnie zniwelować.

W dniu wygaśnięcia opcje rozliczane są w gotówce lub poprzez fizyczną dostawę instrumentu bazowego. Rozliczenie gotówkowe odbywa się poprzez obliczenie różnicy pomiędzy ceną wykonania a ceną rozliczeniową opcji. W związku z tym otrzymujesz środki w gotówce lub gotówka jest odliczana od rachunku. Fizyczna dostawa powoduje zakup/sprzedaż aktywa bazowego, zgodnie ze specyfikacją określoną w szczegółach kontraktu (mnożnik i cena wykonania). Dla opcji na akcje jest to akcja bazowa, dla opcji na futures jest to kontrakt futures.

Kontrakty futures są rozliczane następnego dnia po zawarciu transakcji (T+1). Tak więc, jeśli kupisz pozycję futures dzisiaj, jesteś zobowiązany do zapłaty do następnego dnia roboczego. Druga strona musi wypełnić zobowiązanie również do następnego dnia roboczego.

Kontrakty futures wygasają w określonym dniu i są rozliczane po tym terminie. W zależności od kontraktu, futures rozliczane są w gotówce lub mają fizyczną dostawę. Ta ostatnia oznacza fizyczne przekazanie określonego produktu od sprzedającego do kupującego. Ze względu na zróżnicowaną jakość instrumentu bazowego (zwłaszcza w przypadku obligacji lub towarów takich jak złoto czy pszenica), do dostawcy należy określenie dokładnej specyfikacji produktu. Fizyczna dostawa kontraktów futures jest z reguły niemożliwa. Jedynym wyjątkiem są walutowe kontrakty futures (Forex futures), które są rozliczane w walucie handlowej. Wszystkie inne kontrakty futures z fizyczną metodą rozliczenia muszą zostać zamknięte przed datą ich wygaśnięcia. Jeśli nie zamkniesz pozycji samodzielnie, zostanie ona automatycznie zlikwidowana przed Interactive Brokers (IB) przed datą wygaśnięcia.

Metoda rozliczeia na platformie handlowej TWS