Rozliczanie transakcji na instrumentach finansowych.

Okres rozliczeniowy daje stronom umowy czas na wywiązanie się ze zobowiązań z transakcji, tj. dostarczenia gotówki w zamian za papiery wartościowe. Obecnie, przeniesienie praw własności do papierów wartościowych następuje po dokonanej płatności. Dawniej środki pieniężne były przesyłane pocztą, a papiery wartościowe dostarczane w formie fizycznej.

Obecnie transakcje na papierach wartościowych, walutach i instrumentach pochodnych są rozliczane przez tzw. instytucje rozliczeniowe (z ang. clearing houses). System rozliczeniowy pełni rolę pośrednika pomiędzy kupującym a sprzedającym. W ten sposób minimalizowane jest ryzyko niedostarczenia gotówki lub papierów wartościowych.

Akcje są rejestrowane i przechowywane w imieniu brokera przez depozytariusza. Po zawarciu transakcji, należności i zobowiązania stron transakcji są netowane w systemie rozliczeniowym, a papiery wartościowe przypisywane nowemu posiadaczowi. Centralnym depozytem papierów wartościowych w USA jest Depository Trust & Clearing Corporation DTCC.

Rozliczenie transakcji finansowych odbywa się w określonych ramach czasowych. Czas rozliczenia transakcji jest różny dla różnych produktów. Dla akcji, funduszy i warrantów wynosi on zazwyczaj dwa dni (T+2), natomiast dla opcji kontraktów terminowych jest to zwykle jeden dzień roboczy (T+1).

Jeśli rozliczenie transakcji przypada w dzień święta państwowego w danym kraju, to zostaje ono przesunięte na następny dzień roboczy.

Obok znajduje się tabela zawierająca najczęstsze terminy rozliczeń:

Rachunek gotówkowy: Handel akcjami w walucie obcej

Konwertowanie waluty z EUR lub PLN na USD, aby kupić akcje notowane w dolarach amerykańskich.

Ponieważ okres rozliczeniowy dla zakupu akcji i konwersji walut jest identyczny, zazwyczaj można kupić akcje natychmiast po wykonaniu wymiany. Niemożliwa może być sprzedaż tych akcji bezpośrednio po zakupie a przed rozliczeniem transakcji. Jest to jednak możliwe przy użyciu rachunku marżowego. Poniższe video wyjaśnia rozliczenie zarówno konwersji walut jak i zakupu akcji. Wskazuje, że obie daty rozliczenia (zazwyczaj) pokrywają się.

Reinwestowanie wpływów ze sprzedaży z wykorzystaniem rachunku marżowego a odsetki od debetu

W powyższy przykładzie środki inwestowane są w tym samym dniu oraz z tą samą datą rozliczenia transakcji.

Sprzedajemy akcje w poniedziałek a wpływy ze sprzedaży będą rozliczane w środę. Natychmiast inwestujemy te środki w zakup innych akcji, dla których termin rozliczenia również jest we środę. Jeśli w dniu rozliczonia saldo gotówkowe jest dodatnie nie nalicza się odsetek od debetu.

Rachunek gotówkowy: Handel opcjami w walutach obcych

Transakcje na kontraktach opcyjnych rozliczane są (z reguły) w ciągu jednego dnia roboczego. W przeciwieństwie do zakupu akcji, nie można handlować kontraktem opcyjnym bezpośrednio po konwersji waluty. Zawarcie kontraktu opcyjnego wymaga jednego dnia oczekiwania. 

Rachunek marżowy

Chcąc zakupić opcje w walucie której nie posiadamy na rachunku, kwota potrzebna do otwarcia pozycji jest pożyczana od brokera. W takiej sytuacji na rachunku inwestycyjnym powstaje debet w walucie pożyczone kwoty od którego naliczane są odsetki zgodnie z cennikiem brokera.

Rozróżniamy europejski i amerykański styl wykonania opcji. Opcje europejskie mogą zostać wykonane tylko w dniu wygaśnięcia, podczas gdy opcje amerykańskie mogą zostać wykonywane i przypisane w dowolnym momencie trwania kontraktu aż do dnia wygaśnięcia.

Ostatecznie wszystkie opcje są rozliczane w dniu wygaśnięcia (jeśli nie zostały wykonane lub przypisane wcześniej). Prowadzi to do czterech różnych scenariuszy:

W niektórych przypadkach, nie jest wymagane ręczne wykonywanie opcji.  Jeśli wiele kontraktów wygasa w tym samym terminie, ich wpływy ekonomiczne i ryzyko mogą się wzajemnie zniwelować.

W dniu wygaśnięcia opcje rozliczane są w gotówce lub poprzez fizyczną dostawę instrumentu bazowego. Rozliczenie gotówkowe odbywa się poprzez obliczenie różnicy pomiędzy ceną wykonania a ceną rozliczeniową opcji. W związku z tym otrzymujesz środki w gotówce lub gotówka jest odliczana od rachunku. Fizyczna dostawa powoduje zakup/sprzedaż aktywa bazowego, zgodnie ze specyfikacją określoną w szczegółach kontraktu (mnożnik i cena wykonania). Dla opcji na akcje jest to akcja bazowa, dla opcji na futures jest to kontrakt futures.

Kontrakty futures są rozliczane następnego dnia po zawarciu transakcji (T+1). Tak więc, jeśli kupisz pozycję futures dzisiaj, jesteś zobowiązany do zapłaty do następnego dnia roboczego. Druga strona musi wypełnić zobowiązanie również do następnego dnia roboczego.

Kontrakty futures wygasają w określonym dniu i są rozliczane po tym terminie. W zależności od kontraktu, futures rozliczane są w gotówce lub mają fizyczną dostawę. Ta ostatnia oznacza fizyczne przekazanie określonego produktu od sprzedającego do kupującego. Ze względu na zróżnicowaną jakość instrumentu bazowego (zwłaszcza w przypadku obligacji lub towarów takich jak złoto czy pszenica), do dostawcy należy określenie dokładnej specyfikacji produktu. W LYNX dostawa fizyczna jest zasadniczo niedopuszczalna. W celu uniknięcia roszczeń rozliczeniowych należy zamknąć przyszłe pozycje przed datą wygaśnięcia.

Metoda rozliczeia na platformie handlowej TWS